Barbara Doeleman-van Veldhoven, oprichter en directeur van BFC Compassionate Care & Mindful Medicine, is expert op het gebied van compassievol leiderschap bij zorgorganisaties. Zo coacht ze bijvoorbeeld bestuurders, faciliteert zorgteams en vakgroepen medisch specialisten, verzorgt leiderschapstrainingen en begeleidt retraites. In dit interview deelt ze haar inzichten over de uitdagingen en kansen in de zorgsector. Ze benadrukt dat oplopende stress ons vermogen tot compassie vermindert. Deze kwaliteit is echter hard nodig om beter en meer domeinoverstijgend samen te werken, meer veerkracht te ontwikkelen en een lager stressniveau te bereiken. Daarom pleiten Barbara en haar docententeam van zorgbestuurders en zorgprofessionals voor compassievol medisch leiderschap.
Invloed van compassievol leiderschap
Barbara vertelt: "De zorg staat voor grote uitdagingen. We hebben te maken met tekorten aan menskracht, toenemend complexe zorgvraagstukken en digitale ontwikkelingen zoals AI. “Dat zijn de invloeden van buitenaf én de uitdaging is dan om daar een wijs en adequate respons op te geven. Hoe gaan we daar als professionals, teams en leiders mee om? ”Bij BFC Compassionate Care & Mindful Medicine richten we ons op compassievol leiderschap op persoonlijk, management, en op bestuurlijk niveau. Compassievol leiderschap heeft invloed op belangrijke aspecten: veiligheid, werkplezier en tevredenheid op de werkvloer, inzetbaarheid, innovatie en samenwerking over de grenzen van je eigen domein heen, en veerkracht.
"Samen met mijn collega’s ,wil ik van binnenuit de zorg verstevigen," zegt Barbara. "Waar we zelf invloed op hebben, daar moeten we mee aan de slag gaan."
Vier stappen naar compassievol leiderschap
Barbara legt uit dat compassievol leiderschap vier belangrijke stappen omvat:
Compassie en verbinding
"Het mooie is dat we deze kwaliteiten kunnen ontwikkelen en trainen, en dat deze direct hun vruchten afwerpen," zegt Barbara. "Een belangrijk onderdeel van compassievol leiderschap is dat je echt de verbinding aangaat met de ander. Geef degenen die je leidt niet alleen een korte termijn oplossing, maar ook echt handvatten om zelf invloed te hebben; of dat nou is op professioneel functioneren of op het vermogen om holistische gezondheid te verstevigen en versterken. De shift van curatief bezig zijn naar preventief en herstelgericht werken is essentieel; op persoonlijk en op organisatieniveau."
Zelfzorg en leiderschap
Barbara benadrukt ook het belang van zelfzorg: "Kun je mindfull leidinggeven en compassie voor jezelf hebben? Zelfcompassie als leider is cruciaal, zodat je goed voor jezelf mag zorgen. Zorgen dat de bron waar je uit put, gevoed blijft, zodat je kunt doen wat er van je gevraagd wordt."
Empathie versus compassie
Het verschil tussen empathie en compassie volgens Barbara: "Empathie is het startpunt van compassie, het mee resoneren met de stress of het lijden van de ander. Dat kunnen we doen door spiegelneuronen. Empathie vanuit cognitie maakt dat we minder overweldigd raken en voorkomt dat we in empathische disstress komen. Compassie daarentegen is veel meer dienend. Hoe kan ik hier van betekenis zijn, ongeacht de uitkomst?"
Een tip voor zorgprofessionals
Barbara geeft een waardevolle tip voor zorgprofessionals: "Hoe het in ons innerlijke landschap is, is het startpunt van adequaat leiderschap in het uiterlijke landschap. Neem bewuste schakelmomenten. Voordat je de spreekkamer ingaat of een afspraak hebt, wees even bewust van hoe je erbij zit en wat je stemming is. Een momentje van bewustzijn en ademhalen. Compassievol met jezelf omgaan maakt dat je systeem opener is en beter in staat om assertief en adequaat te reageren. Zelfs een halve minuut kan al heel veel verschil maken."
Door deze inzichten toe te passen, kunnen zorgprofessionals hun werk met meer compassie, effectiviteit en veerkracht uitvoeren.
Congres: Week van Arts en Leefstijl
Barbara zal samen met zorgbestuurder Maurice van den Bosch op donderdag 7 november ons congres openen, waar zij ook zullen spreken over compassievol medisch leiderschap en wat hier voor nodig is. Meer informatie over ons congres of direct inschrijven.